روز بی‌تراکنش

جارستان: دیروز بخش بزرگی از شبکه بانکی قطع بود، تعدادی از خودپردازها کار نمی‌کردند، پیامک‌ واریز و برداشت ارسال نمی‌شد و در برخی موارد حتی پوزها از کار افتاده بود. مردم سرگردان بودند و نمی‌دانستند چگونه پول خود را دریافت و پرداخت کنند. دیروز بسیاری گرفتار این وضع شده بودند و من لحظه‌ای به این فکر کردم که اگر نظام بانکی از کار بیفتد، زندگی و کسب‌وکارشان چه وضعی پیدا می‌کند؟ این یک واقعیت است که بدون نظام پرداخت و بدون بانک‌ها، زندگی همه ما دچار مشکلات زیادی می‌شود و اصولاً تصور زندگی بدون شبکه بانکی کارآمد بسیار دشوار است.

اکنون‌که کشور از سوی دشمنان درگیر تهدیدات مختلف است باید هوشیار بود و شبکه نظام بانکی را تقویت کرد. زیرا کسی نمی‌داند که اگر روزی نظام بانکی هک شود و خدمات بانکی مدرن از کار بیفتد چه رخ خواهد داد. یک توقف ناگهانی در معاملات روزمره و خرید مایحتاج اولیه مثل غذا و سوخت به معضل تبدیل می‌شود چون فروشگاه‌ها نمی‌توانند، پرداخت‌های غیرنقدی را پردازش کنند و موجودی نقدی‌شان هم به ‌سرعت ته می‌کشد.

وابستگی شدید به سامانه‌های محدود و فقدان پشتیبان‌های مستقل منطقه‌ای باعث می‌شود، کوچک‌ترین اختلال دامنه‌ای ملی پیدا کند. تجربه‌ قطعی‌های سراسری در یکی دو سال اخیر نشان داده که گاهی یک اختلال ساده در سوئیچ شتاب یا شبکه شاپرک می‌تواند، میلیون‌ها نفر را هم‌زمان دچار اختلال کند. در کشوری که بخش عمده‌ای از خریدوفروش‌های روزمره، پرداخت قبوض، خدمات درمانی و حتی پرداخت حقوق بازنشستگان از مسیرهای الکترونیکی انجام می‌شود باید با تمام قوا مقابل این اتفاق ایستاد و نگذاشت به یک بحران ملی تبدیل شود. حتی یک اختلال کوتاه‌مدت در عملکرد پوزها و خودپردازها کافی است تا مردم را به صف‌های بانکی، فروشگاه‌ها و پمپ ‌بنزین‌ها بکشاند.

نظام بانکی ایران باید علاوه بر تمرکز بر سرعت و گستردگی خدمات بر تاب‌آوری در برابر بحران‌ها نیز تمرکز کند.